خسرو و شیرینِ شعله ی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشتهی تحریر درآمده و سالها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است." پس از آن که شاعر بزرگ گنجهی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفتانگیز مثنوی اوست....
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشتهی تحریر درآمده و سالها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است." پس از آن که شاعر بزرگ گنجهی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفتانگیز مثنوی اوست....
خسرو و شیرین (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهمترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهمترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
تذکره مدائح مویدیه(اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
تذکره مدائح مؤیدیه: این اثر را به اشتباه مدایح معتمدیه نیز خوانده اند . این تذکره شامل قصاید و اشعارى است به فارسى و عربى در مدح شاهزاده طهماسب میرزا مؤیدالدوله که به احتمال در سال هایى که وى بر فارس حکومت مى کرده - 1269 - 1275 ه . ق. و 1277 - 1285 ه . ق. - سروده شده است و اشعارى از میرزا اسحاق شمس المعالى و دیگر شاعران هم عصر او را دربر دارد. ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
تذکره مدائح مؤیدیه: این اثر را به اشتباه مدایح معتمدیه نیز خوانده اند . این تذکره شامل قصاید و اشعارى است به فارسى و عربى در مدح شاهزاده طهماسب میرزا مؤیدالدوله که به احتمال در سال هایى که وى بر فارس حکومت مى کرده - 1269 - 1275 ه . ق. و 1277 - 1285 ه . ق. - سروده شده است و اشعارى از میرزا اسحاق شمس المعالى و دیگر شاعران هم عصر او را دربر دارد. ...
آثار ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
از او جز مقدّمهاى که بر دبستان الفرصه (دیوان فرصت) نگاشت و اشعارى پراکنده، اثرى در دست نیست. ساکت در حدود 1333 ه .ق. دیباچهاى بر دیوان فرصتالدوله نگاشت و ضمن آن به شرح احوال و آثار فرصتالدوله و معرفى پدر، پدربزرگ و جد او پرداخت و در آخر نیز با قصیدهاى در مدح و ستایش فرصتالدوله و اثر او (دبستان الفرصه) آن را به پایان رساند. اما قصیده او در تقریظ دبستان الفرصه: حَبَّذا مِنْ ذلک النظم البدیع المستطاب ...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
از او جز مقدّمهاى که بر دبستان الفرصه (دیوان فرصت) نگاشت و اشعارى پراکنده، اثرى در دست نیست. ساکت در حدود 1333 ه .ق. دیباچهاى بر دیوان فرصتالدوله نگاشت و ضمن آن به شرح احوال و آثار فرصتالدوله و معرفى پدر، پدربزرگ و جد او پرداخت و در آخر نیز با قصیدهاى در مدح و ستایش فرصتالدوله و اثر او (دبستان الفرصه) آن را به پایان رساند. اما قصیده او در تقریظ دبستان الفرصه: حَبَّذا مِنْ ذلک النظم البدیع المستطاب ...
عرفان و راه برونرفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطبالدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطبالدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. بهنظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی بهمثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطبالدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. بهنظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی بهمثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
شرح حال ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نام وى محمدابراهیم، فرزند محمد شریف ،متخلص به ساکت، از دانشمندان، شاعران و خوشنویسان فارس در سده13-14 ه .ق. بود. او را «میرزا ابراهیم» نیز خواندهاند . ساکت خود در مقدمه دبستانالفرصه از خویشتن با عنوان «محمدابراهیم بن محمد الشریف» و نیز در پایان مقدمه ،«حاج میرزاابراهیم » یاد کرده است . همچنان که او خود گفته است، اصلاً شیرازى بود و در نیریز ولادت یافت . با توجه به گفته مؤلّف تذکره شعاعیه - تألیف در...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نام وى محمدابراهیم، فرزند محمد شریف ،متخلص به ساکت، از دانشمندان، شاعران و خوشنویسان فارس در سده13-14 ه .ق. بود. او را «میرزا ابراهیم» نیز خواندهاند . ساکت خود در مقدمه دبستانالفرصه از خویشتن با عنوان «محمدابراهیم بن محمد الشریف» و نیز در پایان مقدمه ،«حاج میرزاابراهیم » یاد کرده است . همچنان که او خود گفته است، اصلاً شیرازى بود و در نیریز ولادت یافت . با توجه به گفته مؤلّف تذکره شعاعیه - تألیف در...
شرح احوال و زندگانی حکیم محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » حکیم محمد کاظم نیریزی »
حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است. با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده و نیز گفته هاى فرصت الدوله درباره نوه اش محمدعلى ، دانسته مىشود که این خاندان در شیراز اقامت داشته اند. استاد عباس اقبال در معرفى نسخهاى خطى از قانون ابن سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » حکیم محمد کاظم نیریزی »
حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است. با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده و نیز گفته هاى فرصت الدوله درباره نوه اش محمدعلى ، دانسته مىشود که این خاندان در شیراز اقامت داشته اند. استاد عباس اقبال در معرفى نسخهاى خطى از قانون ابن سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى...
میرزا علی محمد طبیب
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
این نوشته برگرفته از مقاله طب نیریز در گذر تاریخ است. میراز علیمحمد طبیب، فرزند حاج میرزا عبدالرحیم طبیب بن حکیم محمدکاظم الحسینی المصیب النیریزی الشیرازی یکی از پزشکان حاذق و نامی و مشهور فارس بوده است. مرحوم فرصتالدوله در کتاب آثار عجم، بخش اطبای فارس در توصیف ایشان مینویسد: «جناب میرزاعلی محمد، طبیبی معتمد و سیدی است جلیلالقدر و در طبابت بیبدیل ...». در حاشیه کتاب صفحهٔ ۵۳۲ اضافه میکند که میرزاعلی محمد بن مرحوم حاجی میرزا عبدالرحیم (نیریزی) شیرازی...
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
این نوشته برگرفته از مقاله طب نیریز در گذر تاریخ است. میراز علیمحمد طبیب، فرزند حاج میرزا عبدالرحیم طبیب بن حکیم محمدکاظم الحسینی المصیب النیریزی الشیرازی یکی از پزشکان حاذق و نامی و مشهور فارس بوده است. مرحوم فرصتالدوله در کتاب آثار عجم، بخش اطبای فارس در توصیف ایشان مینویسد: «جناب میرزاعلی محمد، طبیبی معتمد و سیدی است جلیلالقدر و در طبابت بیبدیل ...». در حاشیه کتاب صفحهٔ ۵۳۲ اضافه میکند که میرزاعلی محمد بن مرحوم حاجی میرزا عبدالرحیم (نیریزی) شیرازی...
مرقعات و قطعات(اثر میرزا احمد نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
در این قسمت به معرفىِ اجمالى مرقعات و قطعاتى که توسط میرزااحمد پدید آمده است مى پردازیم و به جهت اختصار از ذکر جزئیات خوددارى مى کنیم. 1ـ مرقع خط: نیم ورقى (21 × 32 سانتىمتر)، 24 رقعه، به قلم نسخ کتابت ممتاز، به تاریخ 1115 تا 1134 ه . ق.، شامل قطعات مختلف متصل به هم که به تفاوت بین 5 تا 29 سطر کتابت دارد. این قطعات، شاملِ ادعیه، روایات، چند سطر از آثار اصمعى، دوازده...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
در این قسمت به معرفىِ اجمالى مرقعات و قطعاتى که توسط میرزااحمد پدید آمده است مى پردازیم و به جهت اختصار از ذکر جزئیات خوددارى مى کنیم. 1ـ مرقع خط: نیم ورقى (21 × 32 سانتىمتر)، 24 رقعه، به قلم نسخ کتابت ممتاز، به تاریخ 1115 تا 1134 ه . ق.، شامل قطعات مختلف متصل به هم که به تفاوت بین 5 تا 29 سطر کتابت دارد. این قطعات، شاملِ ادعیه، روایات، چند سطر از آثار اصمعى، دوازده...
نامهی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعهی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینهی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعهی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینهی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...